Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος είναι ένας σύνδεσμος με πολυεπίπεδο ρόλο και βασικό στόχο την προώθηση, ανάπτυξη και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των πλαστικών. Το περιοδικό «Μετάδοση Ισχύος» επικοινώνησε με τον πρόεδρο του συνδέσμου κ. Βασίλη Γούναρη, ο οποίος μίλησε για τις προκλήσεις και τις προοπτικές που αφορούν τις εταιρείες πλαστικών.
– Ποιος είναι σήμερα ο ρόλος και η αποστολή του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος;
– Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος ιδρύθηκε το 1958 και έχει υπηρετήσει σταθερά και διαχρονικά την προώθηση των συμφερόντων της βιομηχανίας πλαστικών. Ο σύνδεσμος αποτελεί έναν σημαντικό παραγωγικό κλάδο, πολύτιμο εταίρο της πολιτείας που διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην εδραίωση πρωτοβουλιών όπως η βιωσιμότητα και η κυκλική οικονομία.
Ο σύνδεσμος διεκδικεί πολιτικές που στηρίζουν την ανάπτυξη της βιομηχανίας μας μέχρι την προώθηση καινοτόμων λύσεων που ανταποκρίνονται στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της εποχής. Παράλληλα, λειτουργούμε ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων και της ευρωπαϊκής κοινότητας, σε συνεργασία με τους εταίρους μας «EuPC» και «Plastics Europe», εξασφαλίζοντας ότι οι θέσεις και οι ανησυχίες μας ακούγονται σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων.
Επιπλέον, θεωρώ πως έχουμε και έναν ευρύτερο κοινωνικό ρόλο. Η εκπαίδευση του κοινού για τα οφέλη των πλαστικών, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, και η ευαισθητοποίηση για τη σημασία της ανακύκλωσης και της υπεύθυνης χρήσης τους, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αποστολής μας. Είναι ευθύνη μας να αναδείξουμε την αξία του κλάδου όχι μόνο οικονομικά, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο.
– Πόσο σημαντική είναι η συμβολή του πλαστικού και γενικότερα του κλάδου στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία της χώρας;
– Ο κλάδος των πλαστικών αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, με σημαντική συμβολή σε όρους ΑΕΠ, απασχόλησης και δημόσιων εσόδων. Σύμφωνα με τα δεδομένα της μελέτης του ΙΟΒΕ για την περίοδο 2019-2021, η συνολική συνεισφορά του ευρύτερου κλάδου των πλαστικών ανήλθε στο 1,2% του ΑΕΠ της χώρας το 2021, δηλαδή περίπου σε 2,24 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σε όρους απασχόλησης, ο κλάδος υποστήριξε άμεσα και έμμεσα 43.000 θέσεις εργασίας, ή το 0,9% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα. Είναι αξιοσημείωτο ότι η απασχόληση στον κλάδο αυξήθηκε παρά τις προκλήσεις της πανδημίας, με αύξηση 1,5% το 2020. Επιπλέον, τα φορολογικά έσοδα από τη δραστηριότητα του κλάδου διαμορφώθηκαν σε περίπου 659 εκατομμύρια ευρώ το 2021, παρουσιάζοντας σταθερή αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Το 2021, η αξία των εξαγωγών πλαστικών προϊόντων αυξήθηκε κατά 34,6%, φτάνοντας τα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Περίπου το 58% της συνολικής αξίας εξαγωγών αφορά προϊόντα τελικής χρήσης, ενώ το υπόλοιπο περιλαμβάνει πρώτες ύλες σε πρωτογενείς μορφές. Αυτή η εξωστρέφεια αναδεικνύει τη δυνατότητα του κλάδου να στηρίζει την ελληνική οικονομία ακόμη και σε περιόδους διεθνούς κρίσης.
Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι τα πλαστικά αποτελούν κρίσιμο μέρος της καθημερινής ζωής και της λειτουργίας βασικών τομέων της οικονομίας. Από τη συσκευασία τροφίμων που μειώνει τη σπατάλη, μέχρι τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία, την υγεία και την ενέργεια, η συμβολή του κλάδου είναι καθοριστική για την ευημερία της κοινωνίας.
Τέλος, το οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου πολλαπλασιάζεται μέσα από τη δημιουργία δευτερογενών θέσεων εργασίας και την υποστήριξη άλλων κλάδων, όπως οι μεταφορές και οι υπηρεσίες ανακύκλωσης. Με τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα πρότυπα παραγωγής και την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, ο κλάδος των πλαστικών μπορεί να συνεχίσει να προσφέρει προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία.
– Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου σας;
– Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι πολύπλευρα. Αρχικά, η ενεργειακή κρίση έχει αυξήσει δραματικά το κόστος παραγωγής. Αυτό δεν επηρεάζει μόνο τις μεγάλες μονάδες αλλά και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Η αβεβαιότητα στις τιμές της ενέργειας καθιστά δύσκολο τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και αναγκάζει τις επιχειρήσεις να λειτουργούν με μικρότερα περιθώρια κέρδους.
Οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να διοχετεύουν διαθέσιμους πόρους και χρόνο για συμμόρφωση στις νέες ρυθμιστικές απαιτήσεις, αντί να επενδύουν στην καινοτομία, έναν τομέα που παραμένει κρίσιμα υποχρηματοδοτούμενος, όπως κατέγραψε η έκθεση Ντράγκι. Παράλληλα, η έλλειψη επαρκούς επένδυσης στην καινοτομία υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.
Είναι επιτακτική ανάγκη η διαμόρφωση ενός πιο σταθερού πλαισίου πολιτικής, που θα δώσει στις επιχειρήσεις το χώρο και τον χρόνο να εστιάσουν στη δημιουργία πραγματικής αξίας μέσω της καινοτομίας.
Επίσης η έλλειψη εξειδικευμένου αλλά και ανειδίκευτου προσωπικού είναι ένα μείζον θέμα. Ο κλάδος μας απαιτεί γνώσεις και δεξιότητες που συχνά δεν είναι διαθέσιμες στην αγορά εργασίας.
– Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού βιομηχανικού φορέα Plastics Europe, η παραγωγή πλαστικών στην Ευρώπη σημείωσε σημαντική μείωση (8,3%) για το 2023. Πώς εξηγείτε αυτή την πτώση και με ποιους τρόπους μπορούν να ανακάμψουν οι βιομηχανίες πλαστικών;
– Η μείωση κατά 8,3% στην παραγωγή πλαστικών στην Ευρώπη για το 2023 δεν είναι απλώς η πτώση σε έναν μεμονωμένο κλάδο. Είναι ένα ανησυχητικό σύμπτωμα της ευρύτερης κρίσης που αντιμετωπίζει το ευρωπαϊκό μοντέλο ανάπτυξης. Ο βιομηχανικός τομέας, που αποτελεί παραδοσιακά έναν από τους βασικούς πυλώνες της ευρωπαϊκής οικονομίας, βρίσκεται αντιμέτωπος με συστημικές προκλήσεις.
Πέρα από τις δημοσιονομικές ανισορροπίες, η τρέχουσα κρίση αναδεικνύει τις διαρθρωτικές αδυναμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, η στασιμότητα στην καινοτομία και η αδυναμία να συμβαδίσει με τις τεχνολογικές εξελίξεις, επιδεινώνουν την κατάσταση. Η έκθεση Ντράγκι, που υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις ύψους 1 τρισεκατομμύριων ευρώ ετησίως, θα αποτελούσε μία λύση, που προς το παρόν παραμένει σε θεωρητικό επίπεδο.
Η συγκεκριμένη πτώση στον κλάδο των πλαστικών δεν αφορά μόνο την παραγωγή πλαστικών, αλλά αντικατοπτρίζει την αδυναμία της Ευρώπης να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο που κινείται με ταχύτητες που η ίδια δυσκολεύεται να ακολουθήσει. Χωρίς στρατηγικές παρεμβάσεις και επενδύσεις που θα ενισχύσουν την καινοτομία και τη βιομηχανική παραγωγή, η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει τη θέση που έχει ως κεντρικός παίκτης στην παγκόσμια οικονομία.
Για να ανακάμψει ο κλάδος, απαιτούνται –όπως αναφέρει η έκθεση– τα εξής:
-Αύξηση της χρήσης μηχανικών και χημικών ανακυκλωμένων υλικών.
-Ανάπτυξη βιοπλαστικών).
-Ενίσχυση των εξαγωγών των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε αγορές με αυξανόμενη ζήτηση όπως οι ΗΠΑ και η Ασία.
-Παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην κυκλική οικονομία και σταδιακή εφαρμογή νέων κανονισμών που θα μειώσουν το βάρος στις επιχειρήσεις.
– Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου οι μονάδες παραγωγής στρέφονται σε βιώσιμες λύσεις, αλλά η περιβαλλοντική διαχείριση των πλαστικών εξακολουθεί να αποτελεί μια πρόκληση. Ποια είναι η άποψή σας και ποιες οι δικές σας προτάσεις για την αντιμετώπιση αυτού του κρίσιμου ζητήματος;
– Η περιβαλλοντική διαχείριση των πλαστικών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, όχι μόνο ως κλάδος αλλά και ως κοινωνία.
Πρέπει να αποδεχτούμε ότι τα πλαστικά έχουν μεγάλη αξία, αλλά αυτή η αξία μπορεί να χαθεί αν δεν υπάρχει σωστή διαχείριση στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Η λύση βρίσκεται στη συνεργασία: οι βιομηχανίες, η Πολιτεία και οι πολίτες πρέπει να ενώσουν δυνάμεις. Πιο συγκεκριμένα προτείνουμε:
– Άμεση βελτίωση των διαδικασιών συλλογής και διαλογής των απορριμμάτων, με τη δημιουργία συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε περισσότερα ρεύματα αποβλήτων.
– Εφαρμογή πρακτικών που στοχεύουν σε μείωση των αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση υλικών και αξιοποίησή τους για τη δημιουργία νέας αξίας, αντί να καταλήγουν ως απόβλητα.
– Κατανόηση της σημασίας της ανακύκλωσης και της ορθολογικής χρήσης των υλικών για τη μείωση της ρύπανσης.
Στον ΣΒΠΕ πιστεύουμε ότι τα πλαστικά μπορούν να είναι μέρος της λύσης, αρκεί να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα με ολιστική προσέγγιση.
– Ποιες είναι οι τρέχουσες εξελίξεις που αφορούν το νομοθετικό πλαίσιο για τις βιομηχανίες πλαστικών;
– Το νομοθετικό πλαίσιο αλλάζει ραγδαία, και αυτό είναι τόσο πρόκληση όσο και ευκαιρία για τον κλάδο μας. Στην Ευρώπη, ο κανονισμός για τις πλαστικές συσκευασίες και τα απόβλητα από πλαστικές συσκευασίες (PPWR) θέτει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των απορριμμάτων και την αύξηση της ανακύκλωσης. Παράλληλα, η πράσινη Συμφωνία της Ε.Ε. πιέζει για ριζικές αλλαγές στην παραγωγή και διαχείριση των πλαστικών.
Αυτές οι νομοθετικές πρωτοβουλίες απαιτούν από τις επιχειρήσεις μας να επενδύσουν σε τεχνολογίες και υποδομές που δεν είναι πάντα εύκολα προσιτές. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να υπάρξει ευελιξία στις προθεσμίες προσαρμογής και να θεσπιστούν οικονομικά κίνητρα.
Ο ΣΒΠΕ συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών. Μέσω των συνεργασιών μας με ευρωπαϊκούς φορείς, όπως η «EuPC» και η «Plastics Europe», προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι η φωνή των ελληνικών επιχειρήσεων ακούγεται.
– Ποιες είναι οι σύγχρονες τεχνολογίες και πρακτικές που οφείλουν να ακολουθήσουν οι βιομηχανίες πλαστικών, ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις σύγχρονες προκλήσεις, ενισχύοντας ταυτόχρονα και τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα;
– Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές οι βιομηχανίες πλαστικών πρέπει να αγκαλιάσουν την καινοτομία και τη βιωσιμότητα. Οι τεχνολογίες που ξεχωρίζουν σήμερα είναι οι εξής:
-Χημική ανακύκλωση: Μια καινοτόμος μέθοδος ανακύκλωσης που επιτρέπει την επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση υλικών που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν εύκολα με τις παραδοσιακές μηχανικές διαδικασίες.
-Καινοτόμα υλικά και επανασχεδιασμός συσκευασιών: Νέα υλικά και επανασχεδιασμός συσκευασιών βοηθούν στη διατήρηση της φρεσκάδας των τροφίμων, μειώνουν το βάρος και διευκολύνουν την ανακύκλωση, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα.
-Αυτοματοποίηση: Εφαρμογές όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ανάλυση δεδομένων μπορούν να βελτιστοποιήσουν την παραγωγή, μειώνοντας τα κόστη και τις εκπομπές.
Πέρα από τις τεχνολογίες, η συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη νέων ιδεών, κάτι που κάνει σταθερά ο ΣΒΠΕ εδώ και χρόνια.
– Στα 14-16 Φεβρουαρίου η Τεχνοεκδοτική / T-Press διοργανώνει τη 2η διεθνή έκθεση Industry.tec για το βιομηχανικό εξοπλισμό και το smart manufacturing. Ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες και κατά πόσο μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη του βιομηχανικού κλάδου;
– Η Industry.tec αποτελεί έναν σημαντικό θεσμό που φέρνει σε επαφή τις ελληνικές επιχειρήσεις με καινοτόμες τεχνολογίες και λύσεις. Ο εκσυγχρονισμός των παραγωγικών μονάδων είναι απαραίτητος, και εκδηλώσεις όπως αυτή δίνουν την ευκαιρία σε εταιρείες να ενημερωθούν για τις τελευταίες εξελίξεις στον εξοπλισμό και τις έξυπνες τεχνολογίες για τις βιομηχανικές μονάδες τους. Πέρα από την τεχνογνωσία, τέτοιες εκθέσεις δημιουργούν πλατφόρμες δικτύωσης και συνεργασιών, που μπορούν να οδηγήσουν σε νέες επενδύσεις.
– Ποιες είναι οι άμεσες προτεραιότητες και τι στόχους έχετε θέσει ενόψει του 2025;
– Το 2025 αναδεικνύεται ως κομβικό έτος για τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος, καθώς οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου διοικητικού συμβουλίου θα καθορίσουν τη στρατηγική που θα ακολουθήσει ο κλάδος την επόμενη περίοδο.
Ο ΣΒΠΕ επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση συνεργασιών με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς –από την πολιτεία και την ακαδημαϊκή κοινότητα έως τις επιχειρήσεις και τους πολίτες– για να αναδείξει ότι η βιομηχανία πλαστικών μπορεί και πρέπει να αποτελεί μέρος της λύσης στα σύγχρονα περιβαλλοντικά και οικονομικά ζητήματα.
Μέσα από συγκεκριμένες δράσεις και στρατηγικές, ο σύνδεσμος επιδιώκει να μετατρέψει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες, προωθώντας μια νέα προσέγγιση που θα συνδυάζει την καινοτομία με τη βιωσιμότητα. Το νέο διοικητικό συμβούλιο, με ανανεωμένη εντολή, θα κληθεί να επιταχύνει τις πρωτοβουλίες για έναν κλάδο πιο ισχυρό και πιο ανθεκτικό στις προκλήσεις της εποχής.
